Χρήσιμες Πληροφορίες για Ασφαλέστερη Χρήση

Εργαστηριακή Ανάλυση

Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες σου δίνουν τη δυνατότητα να αναλύσεις τις εξαρτησιογόνες ουσίες νόμιμα σε κάποιο εργαστήριο. Αυτό μπορεί να γίνει ανώνυμα και με μικρή χρέωση (ή σε κάποιες περιπτώσεις δωρεάν). Θα πρέπει να φέρεις ή να στείλεις την ουσία που αγόρασες και ίσως χρειαστεί να περιμένεις λίγες εβδομάδες για να λάβεις τα αποτελέσματα. Τα αποτελέσματα της εργαστηριακής ανάλυσης θα σου δείξουν την ποσότητα των δραστικών συστατικών του προϊόντος. Θα μάθεις ποιες ουσίες ακριβώς (συμπεριλαμβανομένων των ΝΨΟ) περιέχει το προϊόν που σε ενδιαφέρει και θα μπορείς να λάβεις προσωπικές συμβουλές για τις πιθανές συνέπειες της κατανάλωσης. Έτσι, θα μπορείς να αποφασίσεις έχοντας πλήρη γνώση· να θυμάσαι όμως ότι πάντα παραμένουν κίνδυνοι. Σε ορισμένες εκδηλώσεις, προσφέρονται υπηρεσίες επιτόπου ανάλυσης ουσιών. Παρ’ ότι η ανάλυση αυτή είναι λιγότερο ακριβής απ’ ότι η εργαστηριακή ανάλυση, μπορείς και πάλι να πάρεις προσωπικές συμβουλές από επαγγελματίες.

Στην Κύπρο, το Εργαστήριο Δικανικής Χημείας και Τοξικολογίας του Γενικού Χημείου του Κράτους (ΓΧΚ) είναι το μοναδικό επίσημο εργαστήριο στην Κύπρο για τη διεξαγωγή αναλύσεων σε σχέση με την χημική σύσταση των ψυχοτρόπων ουσιών.

Το ΓΧΚ παραλαμβάνει δείγματα κυρίως από: την Υπηρεσία Καταπολέμησης Ναρκωτικών (ΥΚΑΝ), το Τμήμα Ανιχνεύσεως Εγκλημάτων (ΤΑΕ), την Τροχαία, τους Αστυνομικούς Σταθμούς, τις Αγγλικές Βάσεις και τα Ηνωμένα Έθνη. Επίσης παραλαμβάνει δείγματα από τα Νοσοκομεία και τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες.

Εάν κάποιος γονέας ανησυχεί ότι το παιδί του κάνει χρήση ψυχοτρόπων ουσιών μπορεί να αποταθεί στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών ή Εξωτερικά Ιατρεία των Γενικών Νοσοκομείων όπου θα γίνει δειγματοληψία ούρων. Στη συνέχεια το δείγμα θα σταλεί στο Εργαστήριο Δικανικής Τοξικολογίας του ΓΧΚ. Το Εργαστήριο μπορεί να ανιχνεύσει κάνναβη, κοκαΐνη, αμφεταμίνες και οπιοειδή στα ούρα αν έχει γίνει χρήση τις τελευταίες 72 ώρες, για περιστασιακή χρήση και μέχρι μια βδομάδα για συνεχή χρήση. Τα αποτελέσματα αποστέλλονται στον υπεύθυνο γιατρό.

Επιπλέον, η ισπανική οργάνωση για τη μείωση της βλάβης «Energy Control» ‘Energy Control’ προσφέρει υπηρεσίες διεθνώς για την ανάλυση εξαρτησιογόνων ουσιών.

Κουτιά ελέγχου

Μία ακόμη επιλογή είναι να χρησιμοποιήσεις κουτί ελέγχου στο σπίτι. Μπορείς να τα αγοράσεις από ορισμένα ηλεκτρονικά καταστήματα ή μέσω κάποιων οργανώσεων. Θα σου δείξουν αν υπάρχουν κάποιες συγκεκριμένες (συνηθισμένες κυρίως) εξαρτησιογόνες ουσίες στο προϊόν που σε ενδιαφέρει. Ένας περιορισμός είναι ότι τα κουτιά ελέγχου μπορούν να εντοπίσουν την παρουσία ενός συγκεκριμένου αριθμού εξαρτησιογόνων ουσιών. Δε μπορούν να ανιχνεύσουν με ακρίβεια κάθε πιθανή ουσία (ούτε και κάποιες επικίνδυνες ΝΨΟ). Δες για παράδειγμα αυτό το σχετικό ενημερωτικό βίντεο της Παγκόσμιας Έρευνας για τα Ναρκωτικά. Επιπλέον, το κουτί ελέγχου δε μπορεί να σου πει τη δοσολογία των δραστικών συστατικών (τις ψυχοδραστικές ουσίες). Η κατανάλωση μιας δόσης που αποδεικνύεται τελικά πολύ μεγάλη, αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για πολλές αρνητικές συνέπειες στην υγεία.

Ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων

Υπάρχουν ορισμένοι ιστότοποι που δημοσιεύουν τις εξαρτησιογόνες ουσίες που έχουν αναλυθεί κι έτσι μπορείς να αναζητήσεις το προϊόν που σε ενδιαφέρει σε κάποια ηλεκτρονική βάση. Παραδείγματα είναι το «Pill Reports» και το «Ecstasy Data», όπου μπορείς να βρεις αποτελέσματα αναλύσεων για χάπια που πουλήθηκαν ως έκσταση. Όμως θα χρειαστεί να βασιστείς μόνο στο πώς φαίνεται το προϊόν απ’ έξω! Δε μπορεί να εξακριβωθεί αν ένα χάπι που αγόρασες και έχει το ίδιο χρώμα και εμπορικό σήμα με ένα χάπι που βρίσκεται σε κάποια από αυτές τις βάσεις, έχει πράγματι την ίδια σύσταση ή/και δοσολογία. Γι’ αυτό χρειάζεται μεγάλη προσοχή. Πρόσφατα κυκλοφόρησε μία εφαρμογή, μέσω της οποίας μπορείς να βρεις μια μεγάλη διεθνή βάση δεδομένων για πολλές ψυχοδραστικές ουσίες.

Φρόντισε τους φίλους σου

Όταν έχεις αποφασίσει να καταναλώσεις μία ΝΨΟ, είναι πολύ σημαντικό να μην είσαι μόνος. Ποτέ δε μπορείς να ξέρεις εκ των προτέρων πώς θα αντιδράσει ο οργανισμός σου σε μία εξαρτησιογόνο ουσία και ειδικά σε μία ΝΨΟ. Καλό είναι να έχεις μαζί σου κάποιον ο οποίος θα παραμείνει νηφάλιος (γνωστός και ως «trip sitter»). Εάν υπάρξει οποιαδήποτε αρνητική επίπτωση, ο άνθρωπος αυτός θα μπορούσε να σε βοηθήσει να ηρεμήσεις ή/και να προσέξει να μην εμπλακείς σε επικίνδυνες συμπεριφορές ενώ είσαι υπό την επήρεια. Σε κάθε περίπτωση, φρόντισε να γνωρίζει κάποιος τι ουσίες χρησιμοποιείς. Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, ο άνθρωπος αυτός θα μπορούσε να δώσει τις σωστές πληροφορίες στο ιατρικό προσωπικό. Όταν είσαι σε κάποια εκδήλωση με φίλους, για παράδειγμα, φρόντισε να προσέχετε ο ένας τον άλλο και ζήτησε βοήθεια για τον εαυτό σου και τους άλλους αν κάποιος δε νιώθει καλά μετά τη χρήση ουσιών. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το τι μπορείς να κάνεις σε επείγουσες περιπτώσεις μετά τη χρήση ουσιών, δες αυτές τις σαφείς και αναλυτικές πληροφορίες της βρετανικής οργάνωσης ‘ «Talk to Frank» ’ (στα αγγλικά).

Μην Ανακατεύεις τις Ουσίες

Γενικά, δεν ενδείκνυται να παίρνεις πολλές εξαρτησιογόνες ουσίες ταυτόχρονα. Υπάρχουν ελάχιστες επιστημονικές έρευνες και στοιχεία για τις πιθανές αρνητικές συνέπειες της χρήσης πολλαπλών ουσιών. Δε μπορείς να ξέρεις τι συνέπειες θα μπορούσε να έχει η συνδυαστική χρήση ορισμένων ουσιών. Ειδικά όσον αφορά τις ΝΨΟ, είναι δύσκολο να γνωρίζεις πόσα δραστικά συστατικά καταναλώνεις και ποιες ουσίες μπορεί να έχουν ήδη αναμειχθεί σε ένα προϊόν. Η χρήση πολλαπλών εξαρτησιογόνων ουσιών είναι πολύ πιθανό να αυξήσει τον κίνδυνο για αρνητικές και απρόσμενες συνέπειες.

Όταν είσαι σε κάποια εκδήλωση...

Όταν είσαι σε κάποια εκδήλωση, σε ένα καλοκαιρινό φεστιβάλ για παράδειγμα ή σε ένα κλαμπ στριμωγμένος, φρόντισε να πίνεις επαρκείς ποσότητες υγρών για να παραμένεις ενυδατωμένος. Από την άλλη, το να πιείς υπερβολικά πολύ νερό μπορεί να γίνει επικίνδυνο! Για να μάθεις γιατί, δες το σύντομο βίντεο, στα αριστερά, της ολλανδικής οργάνωσης συνομηλίκων «Unity». Επιπλέον, είναι σημαντικό να κάνεις τακτικά διαλείμματα από τη διασκέδαση, για να ηρεμήσεις, να δροσιστείς και να χαλαρώσεις. Σε κάποιες εκδηλώσεις, υπάρχουν και ειδικοί χώροι χαλάρωσης (chill out rooms) γι’ αυτόν τον σκοπό. Οι τεχνικές αυτές είναι σημαντικές, αφού πολλές εξαρτησιογόνες ουσίες αυξάνουν τη θερμοκρασία του σώματος κι αυτό με τη σειρά του αυξάνει τον κίνδυνο των αρνητικών συνεπειών για την υγεία. Τέλος, βεβαιώσου ότι ξέρεις πού θα βρεις τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, όταν τις χρειάζεσαι εσύ ή κάποιος φίλος σου λόγω αδιαθεσίας. Για πιο αναλυτικές συμβουλές, δες αυτήν την αγγλόφωνη ιστοσελίδα της βρετανικής οργάνωσης για τη μείωση της βλάβης ‘ «Crew2000» ’.

Προγράμματα μείωσης της βλάβης στην Κύπρο

Πρόγραμμα υποκατάστασης «ΓΕΦΥΡΑ», Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας Υπουργείου Υγείας (Νοσοκομείο Αθαλάσσας, τηλ.: 22402194 / 22402130)
Πρόγραμμα Υποκατάστασης «ΣΩΣΙΒΙΟ», Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας Υπουργείου Υγείας (Παλαιό Νοσοκομείο Λεμεσού, τηλ.: 25305111 Γρ. Νοσ. / Γρ. Ψυχ. Στήριξ. 25305077)
Μονάδα Υποκαταστάτων «ΔΙΑΒΑΣΗ» Λάρνακας, Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας Υπουργείου Υγείας (Παλαιό Νοσοκομείο Λάρνακας, τηλ.:
24828795)
Μονάδα Υποκαταστάτων «ΣΤΡΟΦΗ» Πάφου, Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας Υπουργείου Υγείας (Γενικό Νοσοκομείο Πάφου, τηλ.: 26803144/ 26803174)
Μονάδα Υποκαταστάτων «ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ» Αμμοχώστου Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας Υπουργείου Υγείας (Κέντρο Υγείας Αμμοχώστου, τηλ.: 23815078/ 23815089)
Kέντρο Άμεσης Πρόσβασης και Μείωσης της Βλάβης «ΣΤΟΧΟΣ»- Αρχή Εξαρτήσεων Κύπρου και Νοσηλευτικές Υπηρεσίες Υπουργείου Υγείας (Mαρίας Συγκλητικής 1, 1011 Λευκωσία, τηλ.: 22460077)
Κλινική Βερεσιέ (Λεωφ. Μεσαορίας 5, Πύλα 7081, τηλ.: 70000659, 24645333)

Μηχανές αυτόματης παροχής κουτιών μείωσης της βλάβης

H Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου προχώρησε σε εγκατάσταση μηχανών αυτόματης παροχής κουτιών μείωσης της βλάβης, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας. O στόχος του έργου είναι η εύκολη πρόσβαση των χρηστών εξαρτησιογόνων ουσιών σε κουτιά μείωσης της βλάβης ώστε να μειωθούν οι κίνδυνοι που σχετίζονται με την ενέσιμη χρήση ψυχοδραστικών ουσιών. Οι μηχανές είναι προσβάσιμες 24 ώρες το 24ωρο, 7 μέρες τη βδομάδα.

Τα μηχανήματα τοποθετήθηκαν στις 5 επαρχίες:
Επαρχία Λευκωσίας: Παλιό Νοσοκομείο Λευκωσίας (πίσω από Εξωτερικά Ιατρεία)
Επαρχία Λεμεσού: Παλιό Νοσοκομείο Λεμεσού (πλησίον της βάσης ασθενοφόρων)
Επαρχία Λάρνακας: παλιό Νοσοκομείο Λάρνακας (πλησίον Υγειονομικού)
Επαρχία Αμμοχώστου: Κέντρο Υγείας Αμμοχώστου (στην είσοδο)
Επαρχία Πάφου: Εξωτερικός χώρος στο Γενικό Νοσοκομείο Πάφου (πλησίον Τμήματος Πρώτων Βοηθειών)

Το μηχάνημα στην πρώτη πιλοτική του φάση περιλαμβάνει: αποστειρωμένες σύριγγες/ βελόνες, μαντηλάκια εμποτισμένα με αλκοόλ, προφυλακτικά και έντυπο με συμβουλές μείωσης της βλάβης. Λειτουργεί μόνο με τη χρήση ειδικού κέρματος (token), το οποίο οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να προμηθεύονται δωρεάν.

Για περισσότερες πληροφορίες απο την Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων για μείωση της βλάβης, πατήστε εδώ.

Περισσότερες πηγές